Kitaplar

Türkiye’de yabancılaştırma oluşumları, 1923 ve sonrasında bir şirk sürecine girdi. Tanzimat Fermanı ile başlayan Batı hayranlığı ve bundan kaynaklanan trajik uygulamalar bu süreçte doruk noktasına ulaştı.

Şirkin kökenlendiği ana kaynak, yabancılaşmış yazarların ürünleriydi. Cumhuriyet döneminde, halkın inançları dışında, halka karşı bir edebiyat oluştu. Halkın Batıcı yönetimlere direnişi de, her on yılda bir tekrarlanan askeri darbelerle kırılmaya çalışıldı.

Edebiyat dergisini çıkarmaya bu koşullar altında karar verdik. Çünkü, Cellât’a karşı duracak güç salt edebiyattaydı. Ülkemize edebiyatla gelen ve yerleşen bu yabancılaşma, yine ancak edebiyatla ülkemizden atılabilecekti. Sanatı, edebiyatı, birincil kaygımız yapışımız bundandı.

Bir ulusu olumlu ya da olumsuz yönde oluşturan gücün o ulusun edebiyatı olduğuna; bilinçli bir oluşum için en çok sanata, edebiyata gereksinim olduğuna inanıyorduk. İnandıklarımızı yazıyorduk. Yazdıklarımıza inanıyorduk. Hepimiz her şeyimizle ortaya konulan her ürünümüzle özdeşleşiyorduk.

Biz, sanatın, edebiyatın işlevinin, tüm sömürülere karşı durmak olduğunu söylüyorduk. “Yazı, ezen sınıfı ezmek için yazılır” diyorduk. Savaşım için yoğun direnç gerektiğini, bu direncin de, sanatın, edebiyatın özünde var olduğunu söylüyorduk.

Şubat 1969’da ilk sayısı çıkan ve Aralık 1984 sayısıyla yayımına ara veren Edebiyat dergisi, bir döneme tüm Türkiye genelinde sanat ve edebiyat bağlamında gerçekten damgasını vurdu. Sadece kullandığımız dil değil, kullandığımız kavramların ve söylemimizin içeriği de büyük şaşkınlık yarattı. Çünkü Edebiyat’ın çizgisi köktenci bir çizgiydi. Muhalifti ''Edebiyat'' dergisi.

Şimdi, şunu vurgulamaktan onur duyuyorum: ‘Edebiyat'' dergisi, salt alınterini, emeği birincil ölçüt olarak gören bir savaşımın yerli ve evrensel belgesi oldu.

NURİ PAKDİL ile Şubat 2015’te yapılan bir söyleşi’den