Değiniler

Çağdaş Arap Şiiri

Zübeyir Yetik

8150. Gösterim
Milli Gazete, 7 Nisan 1976

Son yüzyıllar, bizde, Batı’dan tercümelerin alabildiğine arttığı bir dönemdir. Sanattan fikre kadar her alanda, Batı’da ne bulunmuş, ne görülmüşse, dakika geçirilmeksizin Türk diline aktarılması cihetine gidilmiştir..

Bu tercüme faaliyetinde herhangi bir programa riayet edilmediği gibi, bir filtre kullanmak da hiç kimsenin aklına gelmemiş, bulunan herşey tercüme edilmiş ve “haza hikmet” kabilinden de, bu tercüme eserler kapışılıvermiştir...

Böylesine bir tercümecilik, bu tarz bir tercüme faaliyeti, haliyle faydadan çok zarar getirmiş, fikir ve sanat alanı, alacalı bulacalı bir renk bulamacına dönüşmüş, tercümecilikten, sözün gelişi Abbasiler çağında veya Rönesans öncesi Avrupasında alınmış olunan verimli neticenin devşirilmesi mümkün olmamıştır...

Buna karşılık, yerli düşüncenin hergün biraz daha güdükleşmesi, yerli sanatın her tercüme eserle biraz daha kısırlaşması gibi bir ters sonuç doğmuştur...

O kadar ki, telif diye ortaya atılan eserler bile, umumiyetle Batı’daki o tarz kitapların âdi bir kopyası olmaktan ileri geçememiş, hattâ çok kereler, kötü tercümelere yeni imzalar atılmak suretiyle, bunlar, okuyucuya, telif esermiş gibi yutturulmak istenmiştir.

Batı’dan yapılan tercümeler bu minval üzere sürüp giderken, bu iki yüzyıllık zaman parçasının ancak son bölümünde, son yirmi yıllık kadar bir kısmında, müslüman ülkelerden de birer ikişer tercüme faaliyeti başlamış ve bu suretle, bizim de dahil bulunduğumuz İslâm medeniyetine mensup milletlerin fikrî eserlerinden istifade edebilme imkânları doğmuştur. Ve bu alanda, bu suretle, Türkçemize kazandırılmış olan eserlerin sayısı, bugün, oldukça yüksek bir yekûna ulaşmıştır...

Ama şu var ki, müslüman ülkelerden yapılan bu tercümeler, umumiyetle ilmî ve fikrî eserlere inhisar etmiş, yayıncıların daha çok bu nevi eserlere eğilim göstermesi, müslüman ülkelerdeki fikri ve ilmi çalışmaların geniş bir şekilde ülkemize intikalini temin ederken, bu ülkelerdeki sanat çalışmaları, sanatın kaydettiği gelişme gibi hususlar tamamiyle meçhûl olarak kalmış dolayısıyla müslümanlar arası fikrî ve ilmî bağlantı sürekli olarak gelişirken, sanat sahasında herhangi bir alâka kurulması bir yana, bu sahayı tanımak imkânı bile nasıl olmamıştı...

İlk defadır ki, Nuri Pakdil, türkçeleştirmiş bulunduğu “xÇağdaş Arap Şiiri” isimli güldeste ile, bu kapıyı aralamış, müslüman ülkelerdeki sanat ve edebiyat hareketini belli bir ölçü dahilinde de olsa tanımak imkânını sağlamıştır...

Cezayir Fas, Filistin, Irak, Lübnan, Mısır, Sudan, Suriye, Suudi Arabistan, Tunus ve Ürdün şairlerinden 68 tanınmış isme ait 79 şiirin yer almış olduğu antoloji, xÇağdaş Arap şiirinin en ileri örnekleri olarak bu ülkelerin şiiri hakkında bir önbilgi ve fikir edinmemizi sağlamağa yardımcı olacaktır...

Nuri Pakdilin usta uslûbuyla Türkçemize kazandırılmış olan bu değerli güldesteyi “PK 50 Bakanlıklar-Ankara” adresinden temin etmek mümkündür...