Değiniler

Unuttuğumuz Temel Sorun

Şeref Turhan

8999. Gösterim
Işık Gazetesi, 15 Ağustos 1977

Şimdiye değin, hiçbirimiz birbirimizin yanlışını birbirimize karşı açıkça söylemedik. Siyasanın içinde bungunluğumuz arttıkça arttı, daha da yoğunlaştı bunalımımız. Siyasanın, tüm sorunlarımızı çözebileceğini sandık. Yalnız siyasaya bel bağladık. Seçimler sonucunda da değişmedi görünüm.

Çünkü, insana yaklaşılmadan hiç bir temel soruna yaklaşılamaz.

Yalnız Türkiye için değil tüm yeryüzü için insanın aydınlığa çıkarılması, insan değerinin bütünlüğüyle belirtilmesi gerekiyor. Çağımızda hep insana, hep insanın temel değerlerine saldırıldığı için bunun sonucu insan kendi varoluş bilgeliğini artık anlayamaz tuhaf bir yaratık durumuna düşürüldüğü için, dünyamız bir cehenneme dönüşmüştür.

Hangi yöntemle düzeltebiliriz saptırılmış insanın bu konumunu, çağımız insanının konumunu?

İnsanın yeniden varoluş bilgeliğini anlayabilmesi için, insana temel değerleri yeniden duyumsatmak, yeniden algılatmak gerekiyor. Bunun için de, elimizde kala kala ancak sanatın, edebiyatın gizemli gücü kalmıştır. Bu gücü devinimli kılabilirsek, insan yeniden kendi iç dünyasına, kendi ölümsüz değerlerine özenle belki bakabilir. Bu bakış bir başladımı, sökün eder arkası bunun: insan ağır ağır kurmaya başlayabilir yeniden kendisini.

Bu genel girişten sonra, artık Türkiye’de nesnel bir olgu olarak tüm dergilerde, gazetelerin sanat eklerinde, yıllıklarda konuşulmakta olan bir sanat deviniminden, bir edebiyat deviniminden sözaçmak istiyorum. Bu, Edebiyat dergisidir.

Edebiyat Dergisi, kuşkusuz bir ülkü dergisidir de. Ancak, bu ülküsel yanı, yerli düşünceden beslenen, kaynaklanan bu ülküsel yanı hem çağdaş boyutlar içinde belirlenmekte, hem de en yeni bir anlatım içinde oluşmaktadır. Bu yanıyla, Edebiyat dergisi Türkiye’de ilk özgün bir çıkışın simgesi olmaktadır. Türk aydınının içine düştüğü yabancılaşma dirençle vurgulanırken, yerli düşünceden kaynaklanan yeni bir aydınlar topluluğuyla bu yabancılaşmış aydının yer değişmesine çalışılmaktadır. Sömürgeci düşünceyle, anamalcı düşünceyle en tutarlı savaşım ancak Edebiyat dergisinde yapılıyor. Bir tek satır yok faşizme alkış tutan xEdebiyat dergisinde. Ahlaklılığın anıtı oldu Türk düşüncesinde Edebiyat dergisi.

İlerideki sayılarımızda ayrıntılarıyla değinmek istiyorum bu sorunlara.